Kształcenie jest obowiązkowe dla uczniów w wieku od 5 do 16 lat i obejmuje szkołę podstawową (wiek 5-11 lat) oraz szkołę średnią i stopnia (junior lyceum i secondary school, wiek 11-16 lat). Część szkół średnich została połączona w kolegia. Taka decyzja „miała na celu poprawę jakości, standardów, działania, inicjatyw i osiągnięć edukacyjnych szkół państwowych (…), które powinny utworzyć sieć z państwowymi szkołami dla dziewcząt i chłopców, umożliwiając nabywanie doświadczeń edukacyjnych i świadczenie usług edukacyjnych w pełnym i ciągłym procesie – rozpoczyna się on od wczesnego kształcenia dzieci i trwa przez poziom szkoły podstawowej i średniej” (Ustawa o edukacji nr 24/1988, z poprawkami Ustawy nr 13/2006, §49). Integralną częścią systemu nauczania w założonych niedawno kolegiach jest poradnictwo zawodowe.

Nauczyciele poradnictwa i doradcy organizują różnorodne działania, pomagające uczniom w całościowym rozwoju i kształtujące umiejętności, potrzebne do zaadaptowania się do zmian w szkole i w momentach przejściowych, jakie napotkają w życiu. w okresie nauki szkolnej uczniowie – w ramach poradnictwa – skupiają się przede wszystkim na rozwoju osobistym i społecznym oraz radzeniu sobie z problemami.

Pod koniec kształcenia obowiązkowego poradnictwo szkolne skupia się w większym stopniu na aspekcie zawodowym, przygotowując uczniów do przejścia ze szkoły średniej do ogólnokształcącej lub zawodowej szkoły średniej II stopnia, a w przypadku niektórych osób – do świata zawodowego. Uczniowie mają do wyboru wiele szkół średnich II stopnia, takich jak Maltańskie Kolegium Sztuki, Nauki i Technologii, Kolegium Niższe, Wyższa Szkoła Średnia Giovanniego Curmi, Instytut Studiów Turystycznych i inne prywatne placówki edukacyjne.

Część młodzieży decyduje się na rozpoczęcie od razu pracy zawodowej bez kontynuowania kształcenia na poziomie wyższym.

PODSTAWY PRAWNE I CELE KRAJOWE

Podstawy prawne usług poradnictwa zawodowego określa Ustawa o edukacji z 1988 r. ze zmianami Ustawy nr 13/2006. Powołuje ona „Dyrekcję do spraw Usług Edukacyjnych z Dyrektorem Generalnym odpowiedzialnym za jej działalność, usługi poradnictwa i zarządzanie”. Ma za zadanie zapewnić skuteczne i wydajne działania oraz świadczyć usługi na rzecz kolegiów i szkół państwowych w ustalonych ramach decentralizacji i autonomii” (Ustawa o edukacji z 1998 r. ze zmianami Ustawy nr 13/2006, §10).

Dyrekcja do spraw Usług Edukacyjnych (przy współpracy ze strony kolegiów i szkół) świadczy i koordynuje usługi poradnictwa zawodowego, w tym wdraża programy ukierunkowane na osiągnięcie i poprawę korelacji: szkoła – miejsce pracy oraz świadczy pomoc w momentach przejściowych, w tym między szkołą a pracą zawodową. Dyrekcja jest też zobowiązana do monitorowania usług doradców, pracowników socjalnych, psychologów i innych specjalistów zgodnie z potrzebami uczniów i ich rodzin. Do jej obowiązków należy promowanie działań edukacyjnych i kulturalnych w kontekście nauczania przez całe życie (Ustawa o edukacji z 1988 r. z poprawkami Ustawy nr 13/2006).

Prawne ustanowienie nowej Dyrekcji do spraw Usług Edukacyjnych skonsolidowało działania prowadzone od czasu wdrożenia krajowego minimalnego programu nauczania (Ministerstwo Edukacji, 1998). Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Zatrudnienia kieruje ważnym procesem reformy maltańskiego sektora edukacyjnego, który jest próbą wzmocnienia „systemu edukacji przez przekształcenie go w nową strukturę pozwalającą lepiej, skuteczniej i szybciej reagować na potrzeby naszych dzieci, naszych rodzin i naszego kraju”). w ramach tej transformacji Ministerstwo Edukacji zleciło analizę poradnictwa zawodowego w maltańskich szkołach. Jej efektem była publikacja dokumentu Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (Ministerstwo Edukacji, Malta, 2007).

Dokument ten miał następujące cele: ponowne uruchomienie poradnictwa zawodowego w obrębie maltańskiego systemu kształcenia obowiązkowego oraz jasne określenie w niej roli poradnictwa zawodowego; wydanie zaleceń dotyczących tworzenia infrastruktury poradnictwa zawodowego, a także opisanie, jak realizować te usługi w bardziej profesjonalny sposób. Zgodnie z poprawkami Ustawy o edukacji (1988) z 2006 r. i po opublikowaniu nowych wytycznych co do poradnictwa zawodowego, podpisano nową zbiorową umowę między rządem Malty a maltańskim Związkiem Nauczycieli, na podstawie której wprowadzono i określono nowe stanowiska, mające zapewnić skuteczne świadczenie poradnictwa zawodowego w szkołach. Umowa zapewnia w szkołach wsparcie dla uczniów, organizując różne usługi w tym zakresie.

Wytyczne (Ministerstwo Edukacji, 2007) zalecają zatrudnienie wykwalifikowanego personelu – doradców, doradców stażystów, doradców kolegiów, doradców zawodowych, doradców zawodowych stażystów oraz doradców zawodowych kolegiów. Wydany w następstwie tych decyzji dokument Usługi dla uczniów podległe Dyrekcji do spraw Usług Edukacyjnych: ramy działalności (2007) określa nową strukturę usług dla uczniów, jaką chcą wprowadzić władze edukacyjne, by poprawić jakość poradnictwa zawodowego.

PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE

Odpowiedzialność za udzielanie informacji na tematy edukacyjne i zawodowe oraz świadczenie usług poradnictwa i opieki psychologicznej jest rozłożona przede wszystkim między Ministerstwo Edukacji oraz Ministerstwo Polityki Społecznej. Główną rolę w tej dziedzinie odgrywa Ministerstwo Edukacji, które przekazuje zadania organizacyjne Dyrekcji do spraw Usług Edukacyjnych. Na szczeblu Ministerstwa Polityki Społecznej za usługi poradnictwa skierowane do młodzieży i dorosłych szukających pracy oraz do osób ze specjalnymi potrzebami odpowiada Korporacja Zatrudnienia i Szkoleń (ETC). ETC opracowuje ważne dane dotyczące zatrudnienia (jak barometr zatrudnienia). w 2004 r. opublikowała bardzo użyteczny Podręcznik poradnictwa zawodowego uwzględniającego specyfikę płci.

Cele krajowe

Poradnictwo zawodowe powinno wyposażyć wszystkich uczniów w umiejętności i wiedzę potrzebne do podejmowania skutecznych decyzji zawodowych przez całe życie. Zgodnie z dokumentem Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (2007) do krajowych celów poradnictwa zawodowego należą: poszerzanie dostępu do poradnictwa zawodowego i zapewnianie spójności między sektorem edukacyjnym i sektorem zatrudnienia; ustanowienie przejrzystej struktury poradnictwa, określającej role i funkcje pełnione przez doradców; zapewnianie łagodnego przejścia od dzieciństwa przez okres dorastania do dorosłości dzięki strukturze poradnictwa, promującej nauczanie przez całe życie; przesunięcie centrum uwagi z dostarczania usług na zapotrzebowanie na usługi; świadczenie usług na wiele sposobów; gromadzenie, kompilowanie i publikowanie wyników badań na temat poradnictwa zawodowego; zwiększanie odpowiedzialności za coraz większą efektywność usług poradnictwa zawodowego. W ramach takiej struktury organizacyjnej poradnictwo zawodowe zapewnia uczniom możliwość: zrozumienia samych siebie i czynników mających na nich wpływ, analizowania opcji edukacyjnych i zawodowych, uczenia się o zmianach i przejściach, odkrywania kwestii stereotypowych wyobrażeń związanych z pracą, uczenia się przez doświadczenie, uświadomienia sobie wagi ciągłego kształcenia przez całe życie.

PORADNICTWO ZAWODOWE W PROGRAMIE NAUCZANIA

Poradnictwo zawodowe w szkołach skupia się w znacznym stopniu na pomocy w podejmowaniu ważnych decyzji edukacyjnych w określonych momentach, zwłaszcza w czasie ostatnich lat szkoły średniej, gdy uczniowie dokonują wyboru przedmiotów i zaczynają szukać informacji na temat policealnych instytucji edukacyjnych lub możliwości zatrudnienia (Sultana, 2004). Usługami poradnictwa i opieki psychologicznej w szkołach średnich zajmują się osoby na stanowiskach: nauczyciela poradnictwa i szkolnego doradcy. Ich role różnią się w wielu kwestiach. Jeden nauczyciel poradnictwa w szkole przypada na 300 uczniów. Jego zadaniem jest prowadzenie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego dla uczniów.

Nauczyciele poradnictwa przeznaczają połowę swojego czasu na nauczanie własnego przedmiotu, a drugą połowę na obowiązki związane z poradnictwem. Pracują z uczniami indywidualnie lub w grupach. Nauczyciele ci są także odpowiedzialni za salę, oddaną na potrzeby rozpowszechniania informacji o ścieżkach edukacyjnych i dostępnych zawodach (takie sale są w mniej więcej połowie szkół), zarządzają systemem kart protokołowych i organizują seminaria dla uczniów, nauczycieli i rodziców oraz imprezy, dające okazję do zetknięcia się z przedstawicielami świata zawodowego, uczniami szkół średnich II stopnia itp. Szczególną uwagę poświęca się uczniom w przełomowych momentach edukacji, takich jak zakończenie obowiązkowego etapu kształcenia i przejście do szkoły średniej II stopnia, wybór opcji kształcenia obowiązkowego oraz przejście z jednego poziomu kształcenia na drugi i z systemu szkolnego do pracy.

Na szczeblu centralnym za poradnictwo zapewniane uczniom kilku szkół odpowiedzialni są szkolni doradcy, działający w ramach poradni doradztwa i opieki psychologicznej. Ich praca różni się od pracy nauczycieli poradnictwa i jest skupiona przede wszystkim na osobistym rozwoju uczniów (zwłaszcza uczniów przysyłanych do doradców przez nauczycieli, dyrektorów szkół, nauczycieli poradnictwa, a nawet rodziców). Prowadzą oni sesje z potrzebującymi tego uczniami, a czasem pracują z rodzicami lub całą rodziną, by lepiej pomóc uczniowi. w razie potrzeby odsyłają uczniów do innych ośrodków i/lub specjalistów. w ramach programu profilaktyki organizują rozmowy na różne tematy, zgodnie z potrzebami danej szkoły. Doradcy monitorują ponadto nauczycieli poradnictwa, służą im wsparciem i współpracują z nimi.

Szkolni doradcy prowadzą szkolenia i organizują seminaria rozwoju zawodowego dla nauczycieli poradnictwa. Doradcy związani są z placówką centralną, ale każdy odpowiada za kilka szkół i spędza w jednej lub kilku z nich co najmniej 3 dni w tygodniu. Nie mają obowiązków dydaktycznych i pracują zarówno w szkołach podstawowych, jak i średnich.

Programy i działania

W maltańskich szkołach uczniowie mogą uczestniczyć w różnorodnych zajęciach związanych z poradnictwem. Zgodnie z dokumentem Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (2007) należą do nich:

Rozmowy o przejściu i analiza możliwości w VI klasie

Co roku nauczyciele poradnictwa i szkolny doradca przeprowadzają spotkania dla rodziców i uczniów wszystkich VI klas. Celem tych spotkań jest:

• uświadomienie rodzicom i uczniom implikacji edukacyjnych, wynikających z przejścia ze szkolnictwa podstawowego do szkolnictwa średniego;
  
• uświadomienie rodzicom i uczniom funkcji poradnictwa zawodowego oraz różnic zadań szkolnego doradcy i nauczyciela poradnictwa;
  
• poinformowanie rodziców i uczniów o możliwościach wyboru przedmiotów oraz przekazanie im wszystkich ważnych informacji, by uczniowie podejmowali dobrze uzasadnione decyzje (niektóre kolegia zapraszają nauczycieli przedmiotowych, by opowiedzieli rodzicom i uczniom o przedmiotach do wyboru).
  

Analiza możliwości w II klasie

W II klasie uczniowie ponownie są proszeni o wybór opcji przedmiotowych, zgodnie z własnymi zainteresowaniami, umiejętnościami i osiągnięciami. Nauczyciele poradnictwa w każdej szkole poświęcają wiele czasu na zorganizowanie spotkań grupowych i indywidualnych, mających pomóc uczniom w podjęciu jak najlepszych decyzji. Współpracują oni także z nauczycielami poszczególnych przedmiotów, włączając ich w rozmowy z rodzicami i uczniami.

Orientacja zawodowa

Dla uczniów ostatniej klasy kształcenia obowiązkowego organizowane są seminaria, dni informacji zawodowej i wizyty w firmach. Zajmują się tym najczęściej nauczyciele poradnictwa i szkolni doradcy. Centralna placówka usług poradnictwa organizuje program wizyt w ramach orientacji zawodowej i seminaria zawodowe, które uzupełniają działania podejmowane na szczeblu szkolnym. Wszystkie te przedsięwzięcia są organizowane we współpracy z innymi podmiotami.

Program „Wybór”

Maltański Urząd Turystyki (Malta Tourism Authority – MTA) realizuje program „Wybór”, który ma na celu promowanie pracy w branży turystycznej. Obejmuje on wizyty w hotelach, restauracjach, biurach podróży i miejscach historycznych. Organizując wizyty dla uczniów szkół średnich, MTA współpracuje z nauczycielami poradnictwa.

Monitorowanie dalszej nauki

Nauczyciele poradnictwa porządkują informacje i śledzą losy uczniów kończących obowiązkowy etap edukacji. Takie informacje są ważne dla osób planujących kształcenie, albowiem dostarczają danych na temat liczby uczniów kontynuujących naukę po kształceniu obowiązkowym oraz podejmowanych przez nich decyzji.

Interwencje indywidualne

W razie potrzeby nauczyciele poradnictwa przeprowadzają interwencje indywidualne. Pomagają one uczniom uświadomić sobie własne emocje i niepokoje, przeanalizować posiadane informacje i pracować nad wszelkimi trudnościami emocjonalnymi, jakich mogli doświadczyć podczas dokonywania wyboru przedmiotu lub podejmowania decyzji zawodowych. w ramach takich interwencji rozwiązywane są także problemy osobiste obecne w codziennym funkcjonowaniu szkoły, takie jak znęcanie się, wagary, nieobecności, brak motywacji i inne trudności, z którymi borykają się uczniowie podczas pobytu w szkole.

Programy związane z pracą

Projekt współpracy w szkołach (Scoops)

Uruchomiony w październiku 1995 r. Projekt współpracy w szkołach (Scoops) to inicjatywa starająca się łączyć szkołę z pracą. Pozostaje ona poza formalnymi strukturami poradnictwa. Stanowi część pozalekcyjnych programów edukacyjnych i kładzie nacisk na przedsiębiorczość i samozatrudnienie. Celem tego projektu jest umocnienie świadomości współpracy wśród uczniów i osób uczących, rozwijanie przedsiębiorczości oraz pogłębianie talentów osobistych i umiejętności współżycia z innymi.

Obserwacja pracy

Mimo braku formalnych wymagań dotyczących przeprowadzania obserwacji pracy, niektórzy nauczyciele poradnictwa organizują tego typu tygodniowe zajęcia dla uczniów ostatniej klasy kształcenia obowiązkowego. Takie inicjatywy mają pomóc uczniom w zaznajomieniu się ze światem zawodowym; uświadomić im różne umiejętności interpersonalne i osobiste, potrzebne do pracy w danym zawodzie oraz motywować do kontynuowania nauki i podjęcia pracy w wybranej profesji.

Young Enterprise

W kształceniu nieobowiązkowym, zwłaszcza na poziomie policealnym, uczniowie uczestniczą w działaniach Young Enterprise (Młoda Przedsiębiorczość). Praktyczne projekty biznesowe mają im pomóc rozwijać nastawienie i umiejętności potrzebne do osiągnięcia sukcesu zawodowego, niezbędne w nauczaniu przez całe życie i zwiększające szanse zatrudnienia. Young Enterprise Malta pragnie inspirować i edukować młodych ludzi, tak by zrozumieli i cenili rolę działalności gospodarczej. Program ten jest finansowany przez firmy prywatne. Young Enterprise ma w planach stworzenie programu podstawowego dla uczniów szkół podstawowych, który miałby pomóc im uświadomić sobie znaczenie działalności gospodarczej, ekonomii i edukacji w miejscu pracy. Będzie się on składał z sześciu kolejnych programów, po jednym w każdym roku szkolnym, uwzględnionych w programie nauczania i wykorzystujących zagadnienia, które uczą rozumienia, jak ludzie postrzegają swoje role jako jednostek, klientów i pracowników. z książeczek, odgrywania scenek, wycieczek terenowych, zabaw, technologii itp. młodzi ludzie poznają przedstawicieli świata biznesu. Pomaga im to w zrozumieniu zasad i koncepcji biznesowych oraz daje solidne podstawy przedsiębiorczości, odpowiednio do wieku uczestników.

Miejsce praktyk w strukturze programu nauczania

Brak oficjalnych zaleceń w zakresie organizacji praktyk w ramach programu nauczania na obowiązkowym etapie kształcenia, ale takie programy są integralną częścią nieobowiązkowej edukacji zawodowej.

INNE RODZAJE DZIAŁAŃ I USŁUG PORADNICZYCH

Kontakty ze światem zawodowym

Korporacja Zatrudnienia i Szkoleń (ETC) dostarcza informacji i świadczy usługi poradnictwa skierowane do młodych ludzi i osób dorosłych szukających pracy. Uczniowie ostatniej klasy kształcenia obowiązkowego mogą być zapraszani do biur ETC, by dowiedzieć się o oferowanych usługach. Sekcja Młodzieżowa ETC w szczególny sposób zajmuje się młodymi ludźmi w wieku od 16 do 24 lat, oferując im informacje zawodowe i poradnictwo. Głównym celem ETC jest wspieranie młodych osób dorosłych oraz pomoc w pomyślnym przejściu do świata zawodowego. Oferuje także możliwość szkolenia i zdobycia doświadczeń zawodowych chętnym do skorzystania z takich usług. Na szczeblu krajowym ETC uruchomiła ostatnio Strategię Zatrudnienia Młodzieży, na którą składają się takie bieżące inicjatywy, jak osobisty plan działań i profilowanie, poradnictwo zawodowe, kursy umiejętności związanych z szukaniem pracy, udogodnienia w szukaniu pracy, plany gromadzenia doświadczeń zawodowych, kursy szkoleniowe, plany stażów, praktyk i grantów szkoleniowych. Obejmuje ponadto planowane działania, wśród nich Program Wspierania Zatrudnienia (współfinansowany przez ESF w latach 2007-2013), Program Zatrudnienia Młodzieży opracowany w celu zwiększenia szans zatrudnienia i integracji z rynkiem pracy, Plan Zmiany Pracy, Plan Próby Zawodu, Podstawową Edukację Zawodową (która ma wykształcić podstawowe umiejętności związane z zatrudnieniem u młodych osób opuszczających szkołę, kończących kształcenie obowiązkowe bez żadnej formy kwalifikacji). Inny projekt, realizowany we współpracy ze szkołami, to „Zasięg”. Koncentruje się na uczniach w wieku 15 i 16 lat, wśród których występuje wysoki poziom absencji – program ten ma przyciągnąć ich z powrotem do szkoły.

Usługi poradnictwa w szkołach

Polityka Poradnictwa Zawodowego dla szkół (2007) stwierdza, że w szkołach maltańskich zrobiono już wiele w dziedzinie poradnictwa zawodowego. Większość działań wiąże się z okresami przejściowymi w życiu uczniów. Dokument ten sugeruje, że poradnictwo zawodowe w Malcie musi przyjąć perspektywę całożyciową i świadomie stopniowo zmieniać kierunek – od skupiania na pomocy uczniom w podejmowaniu jednorazowych decyzji ku bardziej całościowemu podejściu, tj. kształtowaniu umiejętności. Pomogą one uczniom i studentom w podejmowaniu bardziej skutecznych decyzji w ciągu całego życia.

Dlatego w dokumencie wymienione są 3 główne propozycje związane z: 1) strukturami organizacyjnymi, 2) kształceniem zawodowym, 3) standardami jakości. Jeśli chodzi o struktury organizacyjne, dokument Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (2007) sugeruje, aby usługi zawodowe składały się z dwóch uzupełniających się struktur: jednej – funkcjonującej w obrębie systemu kształcenia i drugiej – niezależnej od niego. W obrębie systemu kształcenia należy stworzyć nową strukturę dla doradców zawodowych.

Oznacza to, że różni ludzie będą oferowali i świadczyli usługi – doradcy skupią się na kwestiach osobistych, a doradcy zawodowi ograniczą się do organizowania działań związanych z poradnictwem zawodowym. Sugestia ta została już poddana dyskusji, a nowa umowa zbiorowa idzie dalej, wprowadzając stanowiska doradców stażystów i doradców zawodowych stażystów. Zapewnia to rozwój zawodowy osobom rozpoczynającym pracę, a także sprawia, że zawsze będą dostępni specjaliści świadczący takie usługi. W dokumencie zaleca się powołanie niezależnej placówki centralnej – Narodowego Centrum Poradnictwa Zawodowego (NCGC) – które ma spełniać kilka funkcji obejmujących badania, rozpowszechnianie informacji zawodowych i kontrolę jakości. NCGC powinno być ośrodkiem doskonalenia poradnictwa zawodowego w Malcie.

Do jego zadań należy ułatwianie edukacyjnych, szkoleniowych i zawodowych momentów przejścia wszystkim obywatelom, a zwłaszcza uczniom, co nadaje poradnictwu zawodowemu perspektywę całożyciową. Bardziej szczegółowe zadania NCGC to: promowanie i zapewnianie wysokiej jakości usług poradnictwa zawodowego; doradzanie rządowi na temat rozwoju polityki w tym zakresie; zarządzanie krajowymi inicjatywami zawodowymi; uzupełnianie, wspomaganie i integrowanie usług poradnictwa zawodowego; wymiana informacji z Korporacją Zatrudnienia i Szkoleń oraz partnerami społecznymi; pogłębianie interakcji między sektorem zatrudnienia i sektorem edukacyjnym; tworzenie i rozpowszechnianie materiałów dla doradców wspierających poradnictwo; analizowanie, kompilowanie i rozpowszechnianie informacji zawodowych.

Edukacja zawodowa

Edukacja zawodowa jest integralną częścią poradnictwa zawodowego, ponieważ dostarcza uczniom wiedzę na temat rynku pracy oraz uczy ich podejmowania decyzji edukacyjnych, szkoleniowych, życiowych i zawodowych. Dzięki lekcjom edukacji zawodowej realizowane jest prawo uczniów do poradnictwa.

Choć tematy zawodowe przewijają się w różnych przedmiotach w maltańskim programie edukacji (np. wiedza o społeczeństwie, rozwój osobisty i społeczny, studia europejskie i studia biznesowe), nie ma kompletnego programu, obejmującego okres szkoły podstawowej i średniej, który zapewniałby refleksję uczniów i studentów na temat ich postaw i przekonań o świecie zawodowym, a dzięki temu pogłębiał umiejętności i wiedzę, potrzebne do rozpoczęcia wybranej kariery zawodowej.

Dlatego Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (2007) sugeruje: • edukacja zawodowa powinna być jednym z wątków przedmiotu „rozwój osobisty i społeczny” (Personal and Social Development – PSD). Należy ponownie przeanalizować program tego przedmiotu, tak by zawierał większy komponent edukacji zawodowej, a następnie zmienić jego nazwę na „rozwój osobisty, społeczny i zawodowy” (Personal, Social and Career Development – PSCD). Jest tam miejsce na dialog, wychowanie demokratyczne, nauczanie przez doświadczenie i krytyczne myślenie, czyli podstawowe komponenty edukacji zawodowej; • program rozwojowy edukacji zawodowej powinien rozpoczynać się we wczesnym dzieciństwie i trwać przez całe życie.

Dokument określa liczbę godzin, jaką należy przypisać do każdego roku, lub formy zajęć; • należy zadbać o współpracę między różnymi specjalistami pracującymi w obszarze poradnictwa zawodowego. Sugeruje się współpracę nauczycieli PSCD z koordynatorami zawodowymi kolegiów i doradcami zawodowymi. Chodzi bowiem o to, aby lekcje edukacji zawodowej uzupełniały poradnictwo szkolne. Wysokie standardy jakości są warunkiem zapewniającym klientom jak najlepsze usługi, dlatego środki kontroli powinny być skupione na zwiększaniu kompetencji i określaniu zakresu profesjonalnego poradnictwa zawodowego.

Dokument Polityka poradnictwa zawodowego dla szkół (2007) podkreśla, że doradca zawodowy musi być odpowiednio wykwalifikowany i wykazywać chęć stałego rozwoju zawodowego. Kodeks etyczny i opracowane normy jakości umożliwią wyznaczenie standardów profesjonalnego postępowania i zagwarantują, że klienci otrzymają jak najlepsze usługi. Warunkiem osiągnięcia i utrzymania wysokich standardów są wskaźniki przyjęte do oceny usług. Do tego rodzaju danych należałyby szczegółowe informacje na temat liczby osób korzystających z tych usług oraz ich cech, potrzeb poszczególnych klientów, wskaźników satysfakcji klientów i zmiany tych wskaźników w zależności od cech klientów.

Utworzenie na Uniwersytecie Maltańskim studiów podyplomowych z poradnictwa oraz studiów podyplomowych z poradnictwa całożyciowego oraz rozwoju zawodowego przyczynia się do aktualizacji umiejętności i wiedzy doradców, co zapewnia wysoką jakość usług.

KWALIFIKACJE DORADCÓW

W szkołach

Wszyscy nauczyciele poradnictwa to zawodowi nauczyciele mający przynajmniej tytuł licencjata pedagogiki. Nie muszą oni jednak mieć szczególnych kwalifikacji w dziedzinie poradnictwa. Mimo to część osób pracujących w tym charakterze podjęła studia z tego zakresu na Uniwersytecie Maltańskim. Jest to dwuletni kurs w niepełnym wymiarze godzin, prowadzący do uzyskania dyplomu z poradnictwa zawodowego i opieki psychologicznej. w latach 2002–2004 uniwersytet oferował możliwość uzyskania dyplomu z poradnictwa i doradztwa zawodowego.

w lutym 2006 r. uczelnia włączyła do swojej oferty podyplomowe studia z poradnictwa i rozwoju całożyciowego, mające poprawić jakość usług poradnictwa zawodowego w Malcie. Studia te są opracowane z myślą o absolwentach pedagogiki, którzy chcą specjalizować się w dziedzinie poradnictwa zawodowego. Aby zostać przyjętym na taki kurs, kandydat musi (a) mieć ukończone studia wyższe, najlepiej z pokrewnej dziedziny, takiej jak pedagogika, psychologia i inne; oraz (b) odbyć rozmowę kwalifikacyjną z Radą, która sprawdzi, czy ma on odpowiednie kwalifikacje do uczestniczenia w kursie, takie jak profesjonalne podejście i predyspozycje oraz najlepiej doświadczenie zawodowe w pokrewnej dziedzinie.

Nauczyciele poradnictwa uczestniczą w letnich kursach doskonalenia zawodowego i comiesięcznych specjalistycznych sesjach doszkalających. Nauczyciele bez kwalifikacji w dziedzinie poradnictwa, a ubiegający się o stanowisko w tym obszarze, odbywają rozmowę kwalifikacyjną, w czasie której bierze się pod uwagę kwalifikacje, doświadczenie zawodowe, rekomendacje i osobowość. Osoby ubiegające się po raz pierwszy o takie stanowisko i mające kwalifikacje związane z poradnictwem, także odbywają rozmowę kwalifikacyjną. Osoby z kwalifikacjami w zakresie poradnictwa, które pracowały już jako nauczyciele poradnictwa, automatycznie stają się nauczycielami poradnictwa, bez konieczności odbywania takiej rozmowy.

Nominacje odnawiane są co 2 lata. Niektórzy nauczyciele poradnictwa i szkolni doradcy kontynuują swój rozwój zawodowy za granicą, zdobywając tytuł magistra w dziedzinie rozwoju zawodowego. Aby stać się szkolnym doradcą, kandydat musi mieć 10-letnie doświadczenie pedagogiczne, 5-letnie doświadczenie w pracy jako nauczyciel poradnictwa oraz wymagane kwalifikacje zawodowe. Należy do nich przede wszystkim dyplom magisterski lub ukończone studia podyplomowe z poradnictwa na Uniwersytecie Maltańskim lub na uczelni zagranicznej (niektóre osoby mają tytuł magistra). Reforma systemu edukacji oraz powstanie sieci kolegiów – zgodnie z porozumieniem zawartym w 2007 r. między rządem i maltańskim Związkiem Nauczycieli – wymusi modyfikację usług poradnictwa i opieki psychologicznej. Stanowisko doradcy szkolnego będzie stopniowo wycofywane i zostanie zastąpione przez stanowiska doradcy i doradcy kolegium.

Kandydaci ubiegający się o stanowisko doradcy muszą mieć tytuł magistra pedagogiki, pracy społecznej, pracy z młodzieżą, psychologii lub innej pokrewnej dziedziny oraz ukończone studia podyplomowe, studia magisterskie lub wyższe kwalifikacje z poradnictwa. Muszą także legitymować się przynajmniej 2-letnim nadzorowanym doświadczeniem poradnictwa w zakresie pracy z dziećmi i młodzieżą. Doradcy, podlegający doradcom kolegiów, będą pracować w szkołach podstawowych oraz średnich, pomagając uczniom, gronu pedagogicznemu i rodzicom. Doradcy kolegiów będą rekrutować się spośród osób, które są wykwalifikowanymi doradcami i mają 4-letnie doświadczenie w pracy jako doradca w licencjonowanej szkole.

Powstaną także 2 inne stanowiska: doradca zawodowy i doradca zawodowy kolegium. Doradca zawodowy będzie funkcjonował zarówno na szczeblu szkoły podstawowej, jak i średniej, wspierając uczniów, grono pedagogiczne i rodziców oraz dbając o ciągłość między rozwojem edukacyjnym uczniów i praktyką zawodową. Stanowisko to będzie obsadzane na podstawie zgłoszeń do konkursu otwartego dla osób dysponującym dyplomem studiów w zakresie pedagogiki, pracy społecznej, pracy z młodzieżą, psychologii lub dziedziny pokrewnej oraz dyplomem poradnictwa zawodowego lub porównywalnymi kwalifikacjami.

Doradca zawodowy kolegium będzie rekrutowany spośród doradców zawodowych z przynajmniej 4-letnim doświadczeniem na tym stanowisku lub nauczycieli mających dyplom poradnictwa zawodowego z przynajmniej 4-letnim doświadczeniem w poradnictwie zawodowym i opiece psychologicznej w licencjonowanej szkole. Przewiduje się także rekrutację doradców zawodowych stażystów i doradców stażystów przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Młodzieży.

W innych placówkach poradnictwa

Doradcy zawodowi pracujący w maltańskich Państwowych Służbach Zatrudnienia (PES), a konkretnie w Korporacji Zatrudnienia i Szkoleń (ETC), muszą mieć dyplom lub ukończone studia z zakresu pokrewnej dziedziny (przede wszystkim z nauk społecznych), takiej jak praca społeczna, psychologia, zasoby ludzkie, socjologia i praca z młodzieżą. Większość doradców zawodowych wzięła udział w uruchomionym w 2002 r. programie poradnictwa zawodowego i opieki psychologicznej. Inni ukończyli ostatnio studia podyplomowe z całożyciowego poradnictwa i rozwoju zawodowego, oferowane od 2006 r.

WSPÓŁPRACA MIĘDZY SZKOŁAMI, PRACODAWCAMI, RODZICAMI I INNYMI PODMIOTAMI

Podmioty zaangażowane w poradnictwo zawodowe kierowane do uczniów współpracują ze sobą. Na przykład, szkoły organizują spotkania rodziców z absolwentami celem omawiania wyborów zawodowych. Częścią tej współpracy są także seminaria, wizyty w firmach itp., w które angażowani są przedstawiciele świata zawodowego (zobacz części wcześniejsze).

DOSTĘP DO INFORMACJI NA TEMAT PORADNICTWA ZAWODOWEGO

Wykorzystywanie Internetu w poradnictwie ogranicza się do rozpowszechniania informacji na temat stron internetowych, dotyczących dostępnych ścieżek edukacyjnych i szkoleń. Służby poradnictwa zawodowego i opieki psychologicznej mają swój portal internetowy (http://schoolnet.gov.mt/guidance/default.html) zawierający informacje i linki dotyczące dalszej edukacji i zatrudnienia. Własne witryny internetowe ma także wiele instytucji kształcenia nieobowiązkowego.

Nie powstał jeszcze ogólnokrajowy portal dostępu do edukacji narodowej. Państwowe Służby Zatrudnienia prowadzą stronę internetową, zawierającą informacje o zatrudnieniu i dostępnych szkoleniach – www.etc.gov.mt. ETC zarządza też maltańską stroną EURES – www.euresmalta.com.mt. Obie witryny prezentują informacje zarówno dla pracodawców, jak i osób szukających pracy. Najważniejsza, jeśli chodzi o dostęp do informacji zawodowych, jest baza danych „Ścieżki kariery” umieszczona na stronie EURES Malta, gdzie klienci mają dostęp do około 100 ścieżek zawodowych. Strona internetowa ETC zawiera także szczegółowe informacje dla osób szukających pracy, w tym broszurę na temat układania osobistego planu działań z poradami na temat szukania pracy.